Yerin adı: Kazım Karabekir Caddesi, Hoca Hasan sokağı 3 numaradadır.
Yapım Tarihi: Mescidin mimari özelliklerine dayanılarak 13.yy.’ın ikinci yarısında inşa edildiği düşünülmektedir.
Kitabe: Yapıda mimarı, banisi ve yapım tarihi ile ilgili bilgi veren bir kitabe bulunamamıştır.
Vakfiye: Bu yapıya ait vakfiye, bugün mevcut değildir. Sadece Altun-Aba’nın vakfiyesinde bu şahsın adı “Hoca Hasan bin Mehmed el Konevi et-Tacir” olarak geçmektedir
Kurucu: Günümüzde olmayan ve banisinin yattığı söylenen bir mezar ve mezar taşından söz edilmektedir.
Sanatçı: Yapının sanatçısı ya da sanatçıları hakkında herhangi bir bilgiye sahip değiliz.
Onarım Durumu: Günümüze ulaşılabilen fakat birçok onarım ve tamirat işlemi geçirdiğini düşündüğümüz yapı hakkında bu tür bir bilgilendirici belge bulunmamaktadır.
Plan: Kare plan üzerinde tek mekânlı, son cemaat yeri olan bir mescittir. Sırçalı, Başarbey, Zenburi ve Beyhekim mescidleri tipindedir.
Üzerinde bir yazı kuşağı bulunan oldukça sade bir mihrabı vardır. İçeride bulunan ahşap minberin orijinal olmadığı bilinmektedir. Dört köşesindeki kubbe kasnakları istalaktitsizdir. Kıble tarafına üç, sağ ve soluna da ikişerden dört pencere açılır.
Üçboyutlu Özellik: Devşirme malzemenin kullanıldığı cephede alt kısımda kesme taş, üst sırada ise tuğla kullanılmıştır. Mescidin kapısı minarenin kapısının önünden açılır. Tek ve sağır kubbelidir. Kubbenin üzerinde çıkıntı halinde süsler vardır. Alt kısmı taş üstü tuğla olan minare son cemaat yerinin solundadır. Minare oldukça kalın inşa edilmiştir. Şerefe altları konsol halinde erkek ve dişi istalaktitlerle süslüdür. Minareden mescidin kubbesine alttan bir kapı açılmaktadır. Doğu tarafına açılan bir şerefe kapısı vardır.
Malzeme: Yapıda cephelerde, kubbede ve minare gövdesinde tuğla, minare kaidesinde kesme taş ve devşirme malzeme kullanılmıştır.
Süsleme: Minarenin alt kısmında çift svastika kabartması bulunan bir taş bulunmaktadır. Minarenin alt kısmı dört köşeden yıldız şekline geçerken geniş bir sıra çiniyle süslenmiştir. Minarenin şerefesinin üst kısmı dilimli ve oluklu bir halde yapılmış ve yer yer çinilerle süslenmiştir. Fakat günümüzde ne yazık ki yalnızca izleri kalmıştır. Mor, mavi, koyu mavi renkli çinilerle süslü erkek ve dişi istalaktitler bulunmaktadır.
Tarihlendirme: İnşa kitabesi bulunmayan mescidin tarihlendirilmesi oldukça tartışmalıdır. Yapı minare gövdesinin mimari özelliklerine dayanılarak 13.yy’ın ikinci yarısına tarihlenir.
Ayrıca Fatih devrinde adı geçen Köle Hasan Mescidi’nin de bu yapı olduğu düşünülmektedir.
Değerlendirme: Konya’daki en eski ve günümüze en az tahrib olmuş şekilde gelen Selçuklu eserlerinden birisidir.
Kaynakça: AKTAŞ, Azize, Konyada’ki Anadolu Selçuklu dönemi Yapılarında Malzeme ve Teknik, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üni. Sos. Bilm. Ens. Ankara,1988.
ATÇEKEN, Zeki, Konya’daki Selçuklu Yapılarının Osmanlı Devrinde Bakımı ve
Kullanılması, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara,1998.
YASA,Azize, Anadolu Selçuklularında Türk İslam Şehri Olarak Konya(3 cilt),
Yayınlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üni. Sos. Bilm. Ens. Ankara,1996,