BALIK PAZARI HAMAMI

Yerin adı: Antalya Kaleiçi’nde, Tuzcular mahallesi Balık Pazarı sokak’ta bulunmaktadır.

Yapım Tarihi: 13. yüzyıl.

Kitabe: Yapıdan günümüze ulaşmış bir kitabe bulunmamaktadır.

Vakfiye: Yapıya ait vakfiye bulunamamıştır.

Kurucu: Bilinmiyor.

Sanatçı: Bilinmiyor.

Onarım Durumu: Uzun yıllar harap bir halde ayakta kalmaya çalışan yapı 2000 yılında restorasyona alınmış ve yapının restorasyon çalışmaları 2002 yılında tamamlanmıştır. Restorasyon öncesinde yapının tüm kubbeleri çökmüş, kuzeybatı cephesi tamamen yok olmuş, kuzeydoğu cephesi de toprak altında kalmıştır. Yapının restorasyon öncesinde ortadan kalkan kuzeybatı cephesi bir süre taksi durağı olarak kullanılmıştır. Restorasyon çalışması sonrasında yapının tüm örtü sistemi, cepheleri ve iç düzenlemesi yenilenmiştir. Şahsa ait yapı 2002’den günümüze hamam olarak kullanılmaktadır.

Plan: Restorasyon öncesi harabeden farksız yapının iç mekânı, restorasyondan sonra tüm unsurları ile birlikte yenilenmiştir.
Kuzey-güney doğrultusunda dikdörtgen planlı yapının girişi kuzey cephede yer almaktadır. Belirtilen girişten, beşik tonozla örtülü, doğu ve batısında kubbe ile örtülü ılıklık mekânına geçilir. Hamamın sıcaklık bölümü merkezde kubbe ile örtülmüş doğu ve batısında kalan bölümler de tonoz örtülüdür. İki halvet hücresinin kapı açıklıkları kuzeye, sıcaklığa açılmaktadır. Yan yana iki mekan halinde düzenlenen halvet hücrelerinin arkasında ya da güneyinde restorasyon öncesi oldukça tahrip olmuş, doğu-batı doğrultusunda uzanan, beşik tonoz örtülü su deposu bulunmaktadır. Hamamın batısında bazı mekânların izleri görülmektedir. Bu izleri dikkate alan bazı araştırmacılar, yapının çifte hamam olarak inşa edildiğini belirtir.

Üçboyutlu Özellik: Yapının restorasyon öncesi harap durumdaki cepheleri görülebildiği kadarı ile oldukça sadedir. Yapının güney cephede yer alan girişi örülerek kapatılmış ve kuzeybatı cephesi tamamen ortadan kalmıştır.

Malzeme: Restorasyon öncesi yapının örtü sisteminde tuğla, beden duvarlarında da moloz taş kullanılmış. Restorasyon sonrasında yapının moloz taş örgülü beden duvarları yenilenmiştir. Yapının günümüzdeki durumundan bu rahatça anlaşılabilmektedir. İç mekanda sekiler ve duvarlar belirli bir yüksekliğe kadar mermerle kaplanmıştır.

Süsleme: Yapıda herhangi bir bezeme unsuruna rastlanmaz.

Tarihlendirme: Yapıyı tarihlemede faydalanacak bir kitabe olmadığı gibi henüz bir yazılı belgeye de tesadüf edilememiştir. Fakat yapıda kullanılan malzeme ve teknik ayrıca yapının sahip olduğu plandan yola çıkılarak yapı 13. yüzyıla tarihlendirilir.

Değerlendirme: Her ne kadar kitabesi günümüze ulaşmamış olsa da yapının restorasyon öncesinde görülebilen inşa malzemesinden ve tekniğinden 13.yüzyıla tarihlendirilmektedir. Uzun yıllar harap bir halde duran yapının, restore edilerek tekrar eski işlevini sürdürmektedir.

Kaynakça: YILMAZ, Leyla; Antalya (16.Yüzyılın Sonuna Kadar),Ankara, 2002.
ERTEN, S.Fikri; Antalya Vilayeti Tarihi, İstanbul, 1940.

Galeri