Yerin adı: Hacı Saki Mahallesi, Birlik Sokağı üzerinde bulunmaktaydı. 1996 yılına kadar hamamın soğukluk bölümü dokuma atölyesi olarak kullanılmakta iken, Büyük Şehir Belediyesi tarafından yapılan çevre düzenlemesi sırasında hamam tamamen yıkılmıştır.
Yapım Tarihi: İnşa tarihi bilinmemektedir.
Kitabe:
Vakfiye:
Kurucu: Banisi bilinmemektedir.
Sanatçı:
Onarım Durumu: Hamamın soyunma kısmı tamamen yıkılmıştır. Hamamın kuzeydoğu köşesinde bulunan soyunma bölümünün üst örtüsü ile beden duvarlarının büyük bir kısmı yıkılarak ortadan kalkmıştır. Günümüze soyunmalığın kuzey duvarının bir kısmı ulaşabilmiştir. Y. Önge, soyunmalık bölümüne, güney cephenin doğu köşesindeki bir kapıdan girildiğini söylemektedir. Fakat bu cephedeki bütün duvar bakiyeleri tamamen yıkılarak ortadan kalkmıştır. Güneybatıdaki halvetin kubbesi eteklere kadar yıkılmış olup, kubbenin molozları halvetin içerisine dolmuştur. Bu yüzden halvetin içerisine girilememiştir.
Plan: Orijinal haliyle günümüze ulaşamayan eser, eyvansız ve iki halvetli küçük bir mahalle hamamıdır.
Soğukluk kısmı ile su deposunun üzeri sivri birer tonozla, halvetlerin üzeri kubbeyle örtülmüştür. Üst örtünün tamamı toprakla kaplıdır. Soyunmalığın kuzey duvarı üzerinde bulunan beş adet niş yaklaşık olarak 0.64 m. genişliğinde ve 0.52 m. derinliğindedir. 5.60x 4.25 m. ölçülerindeki soğukluğun üzeri, doğu-batı yönünde sivri bir tonozla örtülmüştür. Soğukluğun zemini sal taşı ile döşeli olup, batı cephe boyunca uzanan seki 0.64 m. genişliğinde ve 0.10 m. yüksekliğindedir. Bu sekinin önündeki duvar üzerinde bir adet musluk deliği vardır. Soğukluğun batı cephesinin ortasına açılan basık kemerli kapıdan, küçük bir koridora girilir. Bu koridorun üzeri yukarı doğru daralan küçük bir kubbeyle örtülmüş olup; tepesine de bir adet yuvarlak formlu ışık gözü açılmıştır. Bu koridorun güneydoğu ve güneybatı köşelerine açılan kapılardan halvetlere girilir. Kuzeybatı köşedeki 2.80 x 2.80m. ölçüsündeki halvetin üzeri kubbeyle örtülmüştür. Kubbe, giriş kapısının bulunduğu köşede yarım daire kemere, diğer köşelerde trompların üzerine oturtulmuştur. Halvetin aydınlatılması muhtemelen kubbenin tepesine açılan tepe penceresi ile sağlanmış olmalıdır.
Üçboyutlu Özellik: Soğukluğa, yıkılan soyunmalığın batı duvarının güney ucuna kaydırılan basık kemerli bir kapıdan girilmektedir. Bu kapı içeride kaş kemerlidir. Hamamın çukurda kalması sebebiyle soğukluğa, altı basamaklı bir merdivenle inilmektedir. Soğukluğun aydınlatılması, tonozun sırtına açılan üç adet ışık gözü ve doğu cepheye açılan dikdörtgen bir pencere ile sağlanmıştır. Doğu cephedeki bu pencere dışarıda düz lentolu, içeride yuvarlak kemerlidir.
Malzeme: Hamamda malzeme olarak duvarlarda kaba yontu taş, üst örtüde moloz taş, kapı ve pencere söveleri ile kemerlerde kesme taş kullanılmıştır.
Süsleme:
Tarihlendirme:
Değerlendirme:
Kaynakça: DENKTAŞ, Mustafa; Kayseri’deki Tarihi Su Yapıları (Çeşmeler Ve Hamamlar), Kayseri 2000.
ÖNGE, Yılmaz; Anadolu’da XII. XIII. Yüzyıl Türk Hamamları, VGM Yayınları, Ankara, 1995.