Yerin adı: Afyon’un Çay ilçesine bağlı Eber kasabasında, mezarlık içerisinde bulunmaktadır.
Yapım Tarihi: 13. yüzyılın ikinci yarısı
Kitabe: Günümüze ulaşmamıştır.
Vakfiye: Yapıya ait vakfiye bulunamamıştır.
Kurucu: Yapının banisi kesin olarak bilinmese de Hidayetü’l Hikmet, Keşfu’l Hakaik, Fi’l mantık ve’l-ilâhi ve’t-Tabii gibi eserleri kaleme alan Eş-Şeyh Esirüddin Mufaddal bin Ömer el-Ebheri, vefat etmeden önce yapıyı inşa ettirmiş olabilir.
Sanatçı: Bilinmiyor.
Onarım Durumu: Eserin günümüzdeki durumundan bazı onarımlar gördüğü anlaşılmaktadır. Yapıda son onarım 2007 yılında gerçekleştirilmiştir. Bu onarımda yapının külah ve gövdesinde tahrip olmuş tuğlalar ve yapının alt kısmında moloz örgünün derzleri yenilenmiştir. Ayrıca toprak altında kalan cenazelik katı açığa çıkarılmıştır.
Plan: Cenazelik ve ziyaretgâh bölümlerine sahip yapı sekizgen bir plana sahiptir. Ziyaretgâh içten kubbe ile örtülüyken dıştan külahla örtülmüştür. Yapıya giriş doğuda bulunan açıklıktan sağlanmaktadır.Yapının ziyaretgah katında iki sanduka yer alır. Ziyaretgah katına girişi sağlayan kapı düz bir atkıya sahiptir. Ziyaretgah katında dikkate değer başka bir şey bulunmamaktadır.
Üçboyutlu Özellik: Yapının cephelerinde dikkate değer tek unsur ziyaretgah katına girişi sağlayan kapının tuğladan örülmüş, sivri kemerli niş içerisine alınmasıdır. Yapının diğer yüzeyleri gayet sadedir.
Malzeme: Yapının alt kısımlarında moloz taş diğer bölümlerinde ise tuğla malzeme olarak tercih edilmiştir.
Süsleme: Yapıda süsleme olarak bahsedilecek tek detay ziyaretgâh kapısıdır.
Tarihlendirme: Yapıya ait kitabe günümüze ulaşmamış olsa da birçok araştırmacı yapıda medfun bulunan kişinin 663 / 1264-65 yılında vefat eden, Eirüddin Ebheri’ye ait olduğunu kabul eder. R. Hüseyin Ünal yapının 12. yüzyılın sonları ile 13. yüzyılın başlarına tarihlendirir. Hakkı Önkal yapının 1264-65 yılları civarında inşa edilmiş olduğunu kabul eder.
Değerlendirme: Yapının mimari kurgusu ve bunun öğeleri sade olmakla birlikte içinde medfun olduğu kabul edilen Eş-Şeyh Esirüddin Mufaddal bin Ömer el-Ebheri’ye ait olması bakımından önemli olan yapı günümüzde geçirdiği restorasyonlar sayesinde günümüze ulaşabilmiştir.
Kaynakça:GÖNÇER; Süleyman; Afyon İli Tarihi, C.I, Karınca Matbaacılık, İzmir, 1971.
ÖNKAL, Hakkı, Anadolu Selçuklu Türbeleri, Atatürk Kültür Merkezi Yay., Ankara, 1996.
ÜNAL; Hüseyin Rahmi, “Eber Künbeti ve Sarı Lala Türbesi (Afyon)”, Arkeoloji-Sanat Tarihi Dergisi, İzmir 1984, s. 187-188.