HÖTÜM DEDE (HALFETİH) MİNARESİ

Yerin adı: Malatya ili Battalgazi ilçesinde Şahabiyye-i Kübra Medresesinin güneyinde sur içinde bulunmaktadır.

Yapım Tarihi: Minare mimari özellikleri değerlendirilerek 13.yüzyıla tarihlendirilmektedir.

Kitabe: Kitabesi bulunamamıştır.

Vakfiye: Vakfiyesi bulunamamıştır.

Kurucu: Bilinmiyor.

Sanatçı: Bilinmiyor.

Onarım Durumu: Malatya ili Anadolu Selçuklu mimari mirasının önemli bir örneğini oluşturan minarenin ait olduğu cami günümüze gelememiştir. Günümüze ulaşabilen ve özgün tuğla yapısıyla ayakta duran minare dönem özelliklerini taşımaktadır.

Plan: Küp şeklinde kaba yontu taş bir altlık üzerinde yükselen minarenin gövdesine sekizgen bir pabuçla geçilmektedir. Ana yapı olan camiye yakın mesafede inşa edildiği düşünülmektedir.

Üçboyutlu Özellik: Kaba yontu taş kullanılarak küp formunda şekillenen bir kaide üzerinde tuğla malzeme kullanılarak inşa edilmiştir. Silindirik bir forma sahip olan tuğla gövdenin bazı yerlerinde mazgal delikleri bulunmaktadır. Minarenin şerefe altını oluşturan bölümünden yukarısı yıkılmıştır.

Malzeme: Minare kaidesinde kullanılan taşın dışında tamamen tuğla kullanılarak inşa edilmiştir.

Süsleme: Minarenin pabuç üstünde ve şerefe altında yer alan firuze renkli çini ve alçı süslemelerin büyük bölümü yok olmuştur. Günümüze ulaşabilen izlerden yapının zengin bir süsleme programına sahip olduğu yargısına varabiliriz. Minarenin gövdesinde ve şeref altında ince bir bordür oluşturacak şekilde işlenmiş yıldız motifli çini bezeme izleri görülmektedir. Bunların gövdeye renk ve hareket katmak amacıyla kullanıldığı söylenebilir.

Tarihlendirme:

Değerlendirme: Minare dönemine özgü tuğla işçiliğiyle günümüze ulaşabilmiş ender Selçuklu yapılarından birini oluşturmaktadır. Mimari üslup ve işçiliği dikkate alınarak Ulu camiyi yapan ustalar gurubu tarafından inşa edildiği düşünülmektedir. Yapıya çok yakın mesafede inşa edilmiş minareler kategorisinde değerlendirilmektedir.

Kaynakça: "AYTAÇ, İsmail, Malatya ve Yöresindeki Türk-İslam Dönemi Yapıları Türk İslam Dönemi Yapıları, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Selçuk Üni. Sos. Bilm. Ens.Konya, 1998.
-BAKIRER, Ömür, ""Anadolu'da XII. Yüzyıl Tuğla Minarelerinin Konum, Şekil, Malzeme ve Tezyinat Özellikleri"", Vakıflar Dergisi, IX (1971), s.337-362.
-ERSOY, Bozkurt,”Eski Malatya(Battalgazi) Türk-İslam Eserleri”,Kültür ve Sanat,4/6(Aralık 1992),s.11-15.
-ESKİCİ,Bekir, “Malatya”,Anadolu Selçukluları ve Beylikler Dönemi Uygarlığı II,Kültür ve Turizm Bakanlığı,Ankara ,2006,s.263-265.
"