Yerin adı: Sinop kent merkezinde Alâeddin Camisi karşısındadır. Yukarı ve Alâeddin Hamamı adları ile de bilinir.
Yapım Tarihi: Vakıflar Genel Müdürlüğü Arşivinde 29 numaralı kayıtta Hamam’ın 612 h/ 1215 m yılında inşa edildiğine dair bir kayıt vardır
Kitabe: Kitabesi bulunamamıştır.
Vakfiye: Vakfiyesi bulunamamıştır.
Kurucu: Bilinmemektedir.
Sanatçı: Bilinmemektedir.
Onarım Durumu: Önceleri hamam olarak kullanılan yapı günümüzde ne yazık ki bir fast-food mekânı haline getirilmiştir. Her iki bölüm için de ortak olan sıcak su deposu arkasındaki külhan, günümüzde Sakarya caddesi yönündeki dükkânların arasında kalmıştır.
Plan: Kuzey-güney doğrultusunda konumlanan ve çifte hamam olarak inşa edilen yapı kareye yakın dikdörtgen plana sahip iki bölümden oluşmaktadır.Yapıyı oluşturan soyunmalık ve hamam bölümleri simetrik olarak planlanmıştır ve soyunmalık bölümü hamam yapısının kuzey cephesine bitişik olarak yapılmıştır.
Hamam bölümü tonoz ve kubbelerle, soyunmalık kısmı ise çatı ile örtülüdür. Hamamın doğu bölümü erkekler batı bölümü ise kadınlar tarafından kullanılmaktadır. Erkekler bölümü kadınlar bölümünden daha geniş tutulmuştur. Yapıyı oluşturan hamam ve soyunma kısımları iki bölmeli ve simetriktir.
Soyunmalık kısmı iki katlı olup moloz taş örgü ile inşa edilmiştir. İç bölümde ahşap kabinler görülmektedir. Soyunmalık bölümünün kuzeyinden küçük kemerli bir kapı ile ılıklık bölümüne geçilir. Tonoz örtülü ılıklık bölümünün hemen yanında “L” planlı sıcaklık bölümü bulunmaktadır. Sıcaklık bölümünde iki kubbe ve tonoz örtüden oluşan bir örtü sistemine sahiptir. Kadınlar ve erkekler bölümü ortak bir kurulum planına sahiptirler.
Üçboyutlu Özellik: İki bölümden ve dikdörtgen plandan oluşan bir yapılar grubu görülmektedir. Hamamın giriş kısmı olan soyunmalık bölümü iki katlı olup moloz taş örgüden oluşan bir cepheye sahiptir. Üst katta pencereleri bulunan soyunmalık bölümünün girişi sade kemerli bir kapıdan sağlanmaktadır. Hamam örtü sisteminde tonoz ve kubbeler soyunmalık bölümünde ise çatı kullanılmıştır.
Malzeme: Moloz taş ve kesme taş malzemem kullanılmıştır.
Süsleme: Herhangi bir süsleme programına rastlanılmamıştır.
Tarihlendirme: Vakıflar Genel Müdürlüğü arşivinde bulunan kayıttaki bilgilerin güvenirliği tartışma konusudur. Fakat Hanın Alâeddin Camiinin hemen karşısında konumlanması akla cami-hamam-medrese ilişkisini getirmektedir. Yapının ilk olarak Selçuklular zamanında inşa edilmiş olduğu ve zaman içinde mimari müdahalelere uğradığı düşünülmektedir. Bu bilgi dışında yapıya dair daha geç tarihli değerlendirmelerde bulunmaktadır.
Değerlendirme: Anadolu su yapılarından biri olan hamam yapısı Anadolu Selçuklu mimari üretimlerinden biri olarak değerlendirilmektedir.
Kaynakça: ESEMENLİ,Deniz, Sinop İli Türk Dönemi Mimarisi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üni. Sos. Bilm. Ens. İstanbul,1990.
-KARPUZ,Haşim-KUŞ,Ahmet ,Anadolu Selçuklu Eserleri Fotoğraf Albümü I-II,Selçuklu Belediyesi Kültür Yayınları,İstanbul,2008.