Yerin adı: Bekar köyü ile Ağaçlı kasabası arasındadır.
Yapım Tarihi: İnşa tarihi konusunda araştırmacılar 12-13 yüzyıllar arasında değişen farklı görüşlere sahiptir.
Kitabe: Kitabe taşı giriş kapısı üzerinde yer almaktadır ancak üzerinde yazı yer almamaktadır.
Vakfiye: Bilinmemektedir.
Kurucu: Bilinmemektedir.
Sanatçı: Bilinmemektedir.
Onarım Durumu:1975 yılında türbe çevresinde kazı yapılmıştır. Soyguncular tarafından içi kazılan ve köylüler tarafından tahribat uğrayan yapı son zamanlarda restore edilmiştir. Bu restorasyon sonucu kubbe eteğinden aşağıya doğru yönelen ok şeklindeki kabartmalar elden geçirilmiş, gövdede bunlara zıt yerleştirilen süslemeler kaldırılmıştır.
Plan: İçte ve dışta sekizgen bir plana sahip türbe, iç mekânda kubbe, dışta piramidal bir külah ile örtülüdür.[2]
Üçboyutlu Özellik: Kare kaidesi üzerinde yükselen sekizgen gövdeli türbe tek katlıdır. Batı cephesinde yer alan giriş kapısı sivri kemer formundadır. Doğu cephesindeki mukarnas yuvalarının birinde mazgal pencere açıklığı yer almaktadır. Bir bordürle sınırlandırılan giriş açıklı üzerinde kitabe taşı yer almaktadır.
Malzeme: Türbenin kaidesinde ve gövdesinde kırmızımtırak renkte düzgün kesme taş malzeme; mukarnaslı korniş, kubbe ve külahta tuğla malzeme kullanılmıştır.
Süsleme: Yapının üst kısmında, mukarnas dizisinin altında kufi bir yazı kuşağı gövdeyi dolanmaktadır. Yazı zemininde çini süslemelerin yer alabileceği ifade edilmiştir. Yazı kuşağı alttan ve üstten tuğlaların farklı dizilimi ile elde edilmiş baklava motifleri ve firuze çiniden küçük madalyonlarla sınırlandırılmıştır. Her bir cephe yazı kuşağına kadar yüzeysel kemerli nişlerle hareketlendirilmiştir. Kaide ile yapı gövdesi arasında uzanan şeritte son zamanlarda tahrip olan çinilerin yer almış olabileceği öne sürülmüştür.
Tarihlendirme: Yapı, farklı araştırmacılar tarafından XII. Yüzyıl ile XIII. yüzyıl aralığına tarihlendirilmeye çalışılmıştır. Zekai Erdal’a göre ise türbe, tuğla ve çini bezemelerinden hareketle XII. Yüzyıl-XIII. yüzyıl başlarına aittir.[1]
Değerlendirme: Bekar Sultan Türbesi, gövdenin üstündeki kufi kitabe kuşağı ve mukarnaslı kornişi ile İran geleneklerini hatırlatarak, bu yönüyle Anadolu’daki bir çok türbeden ayrılmaktadır.
Kaynakça:
[1]Zekai Erdal, Aksaray’da Türk Devri Mimarisi, (Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sos. Bil. En. Yayınlanmamış Doktora Tezi), Van 2014,s.270-273.
ERDAL, Zekai; Aksaray’da Türk Devri Mimarisi, (Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sos. Bil. En. Yayınlanmamış Doktora Tezi), Van 2014.