Yerin adı: Kütahya’nın güneyinde, aynı adı taşıyan tepe üzerinde, ağaçlar arasındadır.
Yapım Tarihi: 1243/44
Kitabe: Kuzey cephesindeki kapı üzerinde Selçuklu sülüsü ile yazılı yapım kitabesi vardır.
Vakfiye: Günümüze ulaşmamıştır.
Kurucu: Yapı Gıyaseddin Keyhüsrev devrinde, Anadolu Selçuklu emirlerinden Hezar Dinari tarafından yaptırılmıştır.
Sanatçı: Bilinmiyor.
Onarım Durumu: 1980 yılında onarım görmüştür. Bu onarımda, duvarların üst kısmına tek sıra mukarnaslı taş saçak kornişi, cephe ve yan duvarların üst kısımlarına kesme taş kaplama yapılmış, alt kısımlar ise derzlenmiştir. Esas değişiklik yapının tuğla kubbesinin dışarıdan karo seramikle geometrik desenli olarak kaplanmasıyla olmuştur. İçerde ise kubbe ve geçişleri raspa edilerek temizlenmiş ve ortaya çıkarılmış duvarlarda sıvanmıştır. 1981 de iç kısma da karo seramik döşenmiştir. Yandan çıkılarak kuzey cephesi önünde dışa taşkın set meydana getiren merdivenlerin durumunda da değişiklik olmuş, yeniden düzenlenmiştir.
Plan: Kare planlı ve kubbe ile örtülü olup, önünde geniş bir kemer biçiminde dar eyvan vardır. İçte kare mekan, tuğladan prizmatik Türk üçgenleriyle geçilen tuğla bir kubbe ile örtülüdür. Güneydeki mihrap nişi basit dikdörtgen biçimindedir. Bu niş derinleştirilerek ve üzerine tuğla baca ilave edilerek ocak şeklinde kullanılmıştır.
Üçboyutlu Özellik: Kuzey cephesinin eyvan biçimi açık kısmını , içerden örten çevre duvarı kalınlığındaki duvarın ortasında sadece dıştan söveli bir kapı vardır. Başkada açıklık yoktur. Bu kapının üzerinde kitabe yer alır. Kaya bloğu üzerine oturmuş olan yapı, batı tarafında örme temel duvarına, diğer taraflarda da kayaya oturtulmuştur. Kuzeydeki eyvanlı cephe, kesme taş kaplamalı olmakla birlikte, diğer cephelerde kaba yontma taşlar arasında harç bulunduğu görülür. Bu durumun sonradan meydana gelip gelmediği kesin olarak anlaşılamıyor.
Malzeme: Kesme taş, kaba yontma taş ve tuğla kullanılmıştır.
Süsleme: Herhangi bir süslemesi görülmez.
Tarihlendirme:
Değerlendirme: Büyük Selçuklu camilerinin ilk şekli olan kubbeli mekana eyvan birleştirilme şemasının burada küçük ölçüde uygulandığı görülür.
Kaynakça: Mustafa Çetin Varlık, XVI. yy’da Kütahya Sancağı, Erzurum 1980.
Ara Altun, “Kütahya’nın Türk Devri Mimarisi” Atatürk’ün Doğumunun 100. yılına Armağan, İstanbul 1981-1982.