SELİME SULTAN TÜRBESİ

Yerin adı: Aksaray’ın güney doğusunda, Güzelyurt bucağına bağlı Selime köyünde bulunmaktadır.

Yapım Tarihi: Yapıda inşa kitabesi bulunmadığından plan ve tezyinata dayanarak 13. yüzyılın ilk çeyreği sonlarında yapıldığı kabul edilmektedir.

Kitabe: Esere ait kitabe bulunmamakla birlikte eserin etrafında yapılan hafriyat sırasında bir blok taş bulunmuş olup üzerinde beş satırlık bir yazı bulunmaktadır.

Vakfiye: Mevcut değildir.

Kurucu: Esere ait kitabe ve vesika bulunmadığından plan ve cephe tezyinatına dayanarak, Konya çevresindeki diğer türbelerle değerlendirildiğinde, Selime Sultan Türbesi’nin, Melik Gazi (12. asır sonları) ve Mengücek Gazi (12. asır sonları 13. asır başları ) türbeleri ile Konya’daki türbelerin inşa edildikleri tarihler arasındaki bir devrede, büyük bir ihtimalle 13. yüzyılın ilk çeyreği sonlarında yapıldığı kabul olunmaktadır.

Sanatçı: Bilinmiyor.

Onarım Durumu: Türbe duvarları yıkılmış ve ciddi çatlaklar oluşmuştur. Vakıflar Genel Müdürlüğü’nce 1975 -76 yıllarında onarım görmüştür. Bu onarımda taş kaplamalar yenilenmiş, tuğla örgü elden geçirilmiştir. Çatlaklar giderilerek, külah, tuğla ile yeniden örülmüştür.

Plan: Türbe, taştan sekiz kenarlı bir kaide üzerinde yine sekiz kenarlı gövde halinde yükselerek üzeri ehramlı bir külahla örtülmektedir. Alt kat haçvari bir plana sahiptir. İki katlı türbenin üst kat girişi kuzey kenarda olup buraya üç basamaklı bir merdivenle çıkılır. İç mekan altı adet mazgal pencere ile aydınlanır. Zemini toprak olan türbede, tuğladan yapılmış altı adet sanduka bulunmaktadır. Alt kat girişi doğu kenarında açılmıştır.

İç mekanda duvarları kubbeye kadar moloz taş örgülü olan tuğladan yarım küre bir kubbe ile örtülmüş olup, kubbe, duvarlara köşeler yedirilmek suretiyle oturtulmuştur.

Üçboyutlu Özellik: Türbe, dışta kaide kısmına kadar kesme taşla kaplanmıştır. Üst gövde ise tuğla ile örülü olup, girişin bulunduğu kuzey kenarı hariç, diğer kenarları sağır sivri kemerli nişlerle hareketlendirilmiştir.

Malzeme: Taş ve tuğla ortak kullanılmıştır.

Süsleme: Kuzey kenarda bulunan giriş cephesinde bütün tezyinat yoğunlaşmıştır. Tuğlaların değişik dizilişiyle elde edilen tezyinat kapı nişini çevreleyen silmelerin satıhlarını doldurur. Diğer cepheler kemerli nişlerle hareketlendirilmiştir.

Tarihlendirme:

Değerlendirme: Selime Sultan Türbesi, taş ve tuğla malzemenin birlikte ve eşit ölçülerde kullanıldığı ve tuğladan taşa geçiş dönemini güzel bir şekilde aksettiren bir yapı görünümündedir.

Kaynakça: KONYALI İbrahim Hakkı, Abideleri ve Kitabeleri İle Niğde Aksaray Tarihi, 1974, c II.
ÖNKAL Hakkı, Anadolu Selçuklu Türbeleri, Ankara 1996.