Yerin adı: Bitlis’in Ahlat ilçesinde Erkızan Mahallesi, Erzen Hatun Mezarlığında, Erzen Hatun Kümbeti'nin yanındadır
Yapım Tarihi: Yapının inşa tarihi H. 619/ M. 1222 yılıdır
Kitabe: Kapı üzerinde bulunan dikdörtgen pano da ise yapım kitabesi bulunmaktadır.
Vakfiye: Kapı girişinin üzerinde bulunan silmede yapının vakfiyesi bulunmaktadır.
Kurucu: Kümbeti yapıya adını veren Şeyh Necmettin yaptırtmıştır.
Sanatçı: Mimarı bilinmemektedir.
Onarım Durumu: Yapı son olarak 1970’li yıllarda Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından onarım görmüştür.
Plan: Kare planlı ve iki katlı bir kümbet yapısıdır. Bölgede bulunan genel kümbet yapılarının dışında bir forma sahiptir. Bu farklılık yapının tamamının dört köşe kare olmasıdır. Yapının üst giriş bölümünde kıble yönünde sade bir mihrap bulunmaktadır. Kıble duvarı ortasında bulunan sivri kemerli bu mihrap nişinden yola çıkarak buranın bir mescit gibi kullanıldığı sonucuna varabiliriz.
İçeriden aynalı tonoz bir kubbe ile örtülmüştür.
Cenazelik bölümünü oluşturan alt kat ise sivri beşik tonozla örtülmüştür. Batı ve doğu cephelerinin ortasında birer mazgal pencere bulunmaktadır.
Üçboyutlu Özellik: İki katlı bir yapıdır. Üzeri piramit şeklinde bir külah ile örtülüdür.
Kümbetin doğu cephesinde yar alan dört basamaklı çift taraflı merdivenden giriş kapısına ulaşılır. Yoğun bir süsleme programının işlendiği giriş kapısı yapının en çok dikkat çeken bölümünü oluşturur. Batı cephesinin ortasında dikdörtgen bir pencere bulunmaktadır.
Kümbetin cenazelik bölümünü oluşturan alt kata kuzey cepheden batı yönüne dönen 7 basamaklı bir merdivenle inilmektedir. Cenazelik katının girişi ise kuzeybatı yönünde basık yay kemerli bir kapı ile sağlanmıştır. Cenazelik katında bir batıda diğeri de doğu da olmak üzere iki mazgal pencere bulunmaktadır.
Malzeme: Kümbet kesme taş ile inşa edilmiştir.
Süsleme: Kümbetin doğusunda bulunan giriş kapısı kordon şeklinde yuvarlak hatlı dikdörtgen bir çerçeve içine alınmıştır. Kapı dar ve uzun bir forma sahiptir. Kapının iki köşesinde bulunan sütuncuklar sivri kemerli kapı nişini meydana getirirler. Nişin üzerinde altı kademe halinde daralan mukarnaslarla yapılan bir şekilleniş vardır. Bazı mukarnasların içleri Bursa kemeri şeklindedir. Yapının batısında bulunan pencere nişinde kabartma bir rozet bulunmaktadır.
Tarihlendirme:
Değerlendirme: Bölgede bulunan kümbetlerin içerisinde yapısal farklılıkları dışındaki bir başka özellik yapının bölgedeki en eski kümbet yapısı olmasıdır.
Kaynakça: DENİZCİ,Aynur, Ahlat Kümbetlerinde Süsleme,Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üni.Sos.Bilm.Ens.İstanbul,1994.