Yerin adı: Amasya il merkezinde Gökmedrese Mahallesinde Gökmedrese Camisinin bitişiğinde bulunmaktadır.
Yapım Tarihi: Türbe 677 h/1278 m senesinde inşa edilmiştir.
Kitabe: Giriş cephesinin ortasında bulunan pencere üzerinde dört satırlık bir kitabe bulunmaktadır.
Vakfiye: Vakfiyesi bulunamamıştır.
Kurucu: Türbenin banisi Torumtay Bin Abdullah’tır.
Sanatçı:
Onarım Durumu: Yapı zaman içerisinde birçok onarım geçirmiştir. II.Abdülhamit devrinde Necip Bey tarafından onarım geçirdiğini belirten bir onarım kitabesi bulunmaktadır. Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından da onarım geçiren yapı günümüzde ziyarete açıktır.
Plan:Dikdörtgen planlı bir taş yapı özelliği gösterir.
Giriş kapısından girildikten sonra derin dikdörtgen bir mekanla karşılaşılmaktadır. Sivri beşik tonoz örtülü bu mekanın içerisinde dokuz sanduka bulunmaktadır. Yapının banisine ait olan sanduka güne duvarına göre üçüncü sırada bulunan dikdörtgen prizma formunda olandır.
Üçboyutlu Özellik: Dikdörtgen planlı bir yapı özelliği gösteren türbenin ön cephesi olarak kurgulanan güney cephesi çok kenarlı istinat ayaklarına sahiptir. Diğer cephelerde ise kare kesitli destekler kullanılmıştır. Özellikle güney cephesi oldukça yüksek bir yapı görünümü sağlamaktadır. Yine bu cephenin ortasında bir pencere bulunmaktadır ve bu pencerenin üzerinde kitabe bulunmaktadır.
Kuzey doğu ile doğu kenarı istinad ayakları ortasında yedi basamaklı bir merdivenden oluşmuş bir giriş kapısı bulunmaktadır. Sivri kemerli bir nişin içine yerleşmiş basık kemerli bir giriş kapısıdır.
Güney cephe istinad ayakları bir süsleme programına sahipken diğer cepheler sade tutulmuştur.
Malzeme: Yapıda kesme taş,moloz taş ve tuğla birlikteliği bulunmaktadır. Dış cephede kesme taş,iç örgüde moloz taş tonoz örtü sisteminde ise tuğla kullanılmıştır.
Süsleme: Sivri kemerli bir niş içine yerleştirilen ve üzerinde kitabe bulunan pencerenin yanında bitkisel bezemelerden oluşmuş bir madalyon bulunmaktadır. Güney cephe istinad ayakları üst kısımları ve köşelerinde lotus ve palmetlerin kullanıldığı bezemeler görülmektedir.
Torumtay’a ait sandukanın üzerinde bir yazı ve kitabe bulunmaktadır. Ayrıca yine bu sandukanın üzerinde farklı renklere boyanmış kabaralar mevcuttur.
Tarihlendirme:
Değerlendirme: Günümüze oldukça iyi bir durumda gelebilmiş olan yapı önemli bir Selçuklu mimari üretimidir. Yapı günümüzde ziyaret edilebilmektedir.
Kaynakça: HÜSAMEDDİN,Abdizade Hüseyin,Amasya Tarihi,Amasya Belediyesi Kültür Yayınları,Ankara,1986.
ÖNKAL, Hakkı, Anadolu Selçuklu Türbeleri, Atatürk Kültür Merkezi Yay., Sayı:91, Ankara, 1996.
SÖZEN, Metin, Anadolu Medreseleri, Selçuklu ve Beylikler Devri, 2.Cilt, İstanbul, 1970-72.