ANİ KAZILARI

1965 Yılı Kazısı
 
Ani'de ilk kazılar 1965 yılında başlamıştır. Bu yılda bölgede XII. y.y.'a ait Selçuklu üslubunda bir Türk yapıtı bulunmuştur.
 
1966–67 Yılları Kazısı
 
Kars ilinin Arpaçay ilçesindeki Ani ören yerinde Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Arkeoloji ve Sanat Tarihi Bölümü'nün bu yıllarda yaptığı kazılar sonucunda Selçuklu dönemine tarihlenen bir hamam bulunmuştur. Bu hamam Ani surlarının şehre giriş kapılarından en önemlilerinden biri olan Aslanlı Kapı'dan Ebü'l Muammeran Camisi ile İç Kale'ye giden yakın bir yerdedir. Hamamın plan düzeni, su ve ısıtma tesisleri, iç süslemeleri ve mimari özellikleri yönünden Anadolu Türk hamamları ile benzerlik göstermektedir. Kazılar sırasında hamamın sıcaklık bölümü, su sarnıcı, soğuk su depoları bütünüyle, ılıklık bölümü de kısmen ortaya çıkarılmıştır. Dikdörtgen biçimindeki sıcaklık bölümünün köşelerinde birbirine eşit dört yıkanma odası bulunmaktadır. Bu bölüm birbirine eşit dört eyvanlıdır. Bu eyvanların birbirini dikey olarak kesmesi ile hamam haçvari bir görünüm kazanmıştır. Bunların yanı sıra Ani'deki kazılarda Küçük Hamam olarak adlandırılan başka bir hamam yapısı da bulunmuştur. Arpaçay ile Tatarcık Deresi'nin birleştiği alandaki Bey Sekisi Kapısı'nın 100 m güneyinde bulunan bu hamam, Selçuklular döneminde yapılmıştır. Bu hamamı 1844 yılında Abiç isimli bir gezgin görmüş ve planını çıkarmıştır. Hamam, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Arkeoloji ve Sanat Tarihi Bölümü'nün 1966-67 yıllarında yaptığı kazı çalışmaları sonucu ortaya çıkarılmıştır. Hamam soğukluk, ılıklık ve sıcaklık bölümlerinden meydana gelmiş, kesme taş ve molozdan yapılmıştır. Sıcaklık bölümü Selçuklu ve Osmanlı döneminde sıkça rastlanan haç biçimli, dört eyvanlı ve köşe halvetlidir. Yıkanma odalarına açılan kapılar Selçuklu mimarisinde görül-düğü gibi sivri kemerli, dar ve alçak tonozludur.
 
Ani kazılarında halkın kullandığı günlük ihtiyaçlara cevap verecek mutfak kapları, madeni gereçler ve sırlı keramikler ortaya çıkarılmıştır ve bunlar Selçuklu medeniyetinin simgesi haline gelmiştir.