Yerin adı: Kayseri'de Sahabiye Mahallesi'nde I. Anonim Kümbet'in yaklaşık 200 m doğusunda yer alan bu yapı da kitabesi bulunmadığı için Anonim Kümbed adıyla anılır.
Yapım Tarihi: 13. yüzyılın ilk yarısında inşa edildiği düşünülmektedir.
Kitabe: Yapının girişi üzerinde kitabesi bulunmasa da saçak hattında iyi bir hatta sahip, fakat oldukça tahrip olmuş yazı kuşağı bulunmaktadır. Yapının kitabesi büyük olasılıkla okunamayan bu yazı kuşağıdır.
Vakfiye: Vakfiyesi bulunamamıştır.
Kurucu: Bilinmiyor
Sanatçı: Bilinmiyor
Onarım Durumu: Günümüze iyi durumda ulaşmış olan yapıda 1994 yılında bir restorasyon çalışması gerçekleştirilmiştir. Bu çalışma sırasında külahı yenilenen yapının ayrıca hasar gören kesme taş kaplamaları da yenilenmiştir. Yapı uzun bir dönem içinde bulunduğu arazide yetiştirilen ürünlerin muhafaza edildiği bir depo olarak kullanılmıştır.
Plan: Sekizgen kaide ve gövdeye sahip olan yapının girişi kuzey cephede basit bir açıklıktan ibarettir. İçten kubbe ile dıştan konik külahla örtülü yapı, doğu, batı, güneydoğu ve güneybatı yüzeylerinde yer alan pencerelerle aydınlatılmaktadır.
Oldukça sade olan iç mekanda, ziyaretgah bölümünde tek düzeliği bozan kubbenin hemen altında sekiz köşede yer alan sekiz tromptur. Ziyaretgâh bölümünde bulunan mihrap bir onarım esnasında kapatılmıştır. Toprak altında kalması nedeniyle alt kat, cenazelik bölümünün nasıl bir yapıya sahip olduğu bilinmemektedir.
Üçboyutlu Özellik: Yapının kuzey cephesinde basit dikdörtgen kapının üzerinde yer alan, kemerle oluşturulmuş bir niş bulunmaktadır. Bunun haricinde cepheler çift kemer silmeler ikiz pencereler hareketlendirmektedir.
Malzeme: Taş malzemenin tercih edildiği yapının özellikle de cephelerinde düzgün kesme taş kullanılmıştır.
Süsleme: Yapıda süsleme adına herhangi bir motif olmasa da cephelerde görülen silme kemerli ve ikiz pencereli kurgu yapıyı sadelikten kurtarmaktadır.
Tarihlendirme: Kitabesi ve tarihlendirmede yardımcı olacak herhangi bir vesikası bulunmayan yapı analoji ile inşa tarihi belirlenmeye çalışılır. Sonuç olarak yapı 13. yüzyılın ilk yarısına tarihlendirilir.
Değerlendirme: Sahip olduğu mimari kurgu ve kullanılan malzeme ile Kayseri'de bulunan bazı mezar anıtlarıyla benzer bir örünüm sergileyen yapı Anadolu Selçukluları'nda görülen tipik mezar anıtlarındandır.
Kaynakça: ÖNKAL, Hakkı; Anadolu Selçuklu Türbeleri, Atatürk Kültür Merkezi, Ankara, 1996.
TUNCER, O. Cezmi; Anadolu Kümbetleri I, Güven Matbaası, Ankara, 1986.
KURU, Alev Çakmakoğlu; Fetih'ten Osmanlı Dönemine Kadar Kayseri'de Türk Mimarisi, İlköz Matbaası, Ankara, 1998.