HACİP ÇAVLI KÜMBEDİ

Yerin adı: Kayseri il merkezinde Sahabiye Mahallesi içerisinde yer almaktadır.

Yapım Tarihi: Kümbetin 12.yüzyıl sonu ya da 13.yüzyıl başlarında inşa edildiği düşünülmektedir.

Kitabe: Güney duvar üzerinde krem renkli taştan dikdörtgen bir kitabe bulunmaktadır.

Vakfiye: Vakfiyesi bulunamamıştır.

Kurucu: Kitabesine göre yapının banisi Hacip Çavlı’dır. Hacip Çavlı’nın kim olduğu noktasında sağlıklı bir bilgi bulunamamıştır. Ama adı geçen şahsın Selçuklularda ya da Danişmendli’ler de önemli bir göreve sahip olduğu düşünülmektedir.

Sanatçı: Mimarı bilinmemektedir.

Onarım Durumu: Yapı Kayseri Vakıflar Bölge Müdürlüğü tarafından 2003–2004 yılında restore edilmiştir. Günümüzde ziyarete açıktır.

Plan: Sekizgen planlı ve iki katlı bir kümbettir. Kümbetin güney duvarı ortasında mihrap yer almaktadır. Kesme taş ile inşa edilen mihrabın hafif sivri kemerli ve yarım silindirik bir nişi bulunmaktadır. Mihrap oldukça zarar görmüş durumdadır.

Üçboyutlu Özellik: Yapının kesme taş ile yapılmış kubbe eteği görülmektedir. Yapının güney cephesi üzerinde dikdörtgen formda kitabesi bulunmaktadır. Yine kümbetin duvarlarının üzerinde Ayete’l Kürsi’nin bir kuşak halinde dolaştığı görülmektedir. Kümbetin kuzey cephede bulunan giriş kapısı 2003–04 restorasyonundan önce mevcut değildi.
Yapı duvarları yaklaşık 1 m kalınlığında olup moloz taş dolgu üzerine kesme taş kaplama olarak inşa edilmiştir. Kümbetin günümüze ulaşabilen güneybatı ve batı duvarları üzerinde kesme taş söveli ikiz kemerli pencereler bulunmaktadır. Pencereler dışında tromplarda da kemerler kullanılmıştır.

Malzeme: Yapıda malzeme olarak moloz taş dolgu üzerinde kesme taş kaplama kullanılmıştır. Horosan harcının kullanıldığı yapı mimarisinde duvarlarda ahşap hatıllar bulunmaktadır.

Süsleme: Günümüze ulaşan kalıntılardan oldukça sade bir işçiliğe sahip olduğu görülen yapının dış duvarları üzerinde Ayete’l Kürsi kuşağı dolaşmaktadır. Bir bölümünün kabartma olarak işlendiği görülen ayet kuşağı ve kitabenin çevresinde alçak kabartma olarak işlenmiş palmet dizileri yapının süsleme programını oluşturmaktadır.

Tarihlendirme:

Değerlendirme: Yapının sahip olduğu süsleme ve mimari özellikleri göz önüne alındığında 12. yüzyıl sonları ile 13. yüzyıl başlarına tarihlendirilmektedir.

Kaynakça: - KURU, A.Ç., Kayseri’de Türk Devri Mimarisi, İlköz Matbaası,Ankara, 1999.