Yerin adı: Kayseri şehir merkezinde, Kağnı pazarında Hunad Camisinin kuzeybatısındadır.
Yapım Tarihi: Yapının 1260–70 yılları arasında yaptırıldığı düşünülmektedir.
Kitabe: Kümbetin içerisinde bulunan iki sanduka üzerinde kitabe bulunmaktadır.
Vakfiye: Vakfiyesi bulunamamıştır.
Kurucu: Selçuklu Hükümdarı I.Alaaddin Keykubat’ın karısı Mahperi Hatun tarafından yaptırılan külliyenin bir bölümünü oluşturmaktadır.
Sanatçı: Bilinmiyor.
Onarım Durumu:
Plan: Yapı kare şeklinde mukarnaslı bir kaide üzerinde yükselen piramidal külahla örtülü sekizgen bir gövdeye sahip olup iki katlıdır. Kümbete girildikten sonra içerde güney duvarı üzerinde kademeli şekilde yapılmış olan mihrap bulunmaktadır. Beş yüzeyli mihrap nişine sahip ve oldukça bezemeli bir uygulamadır. İçten kubbeli bir örtü sistemi bulunmaktadır.
Türbe içerisinde üç sandukadan biri olan Huand Hatun’un sandukası eski bir lahit kapağından yapılmıştır. Sandukanın üzerinde sülüs yazı ile Ayetü’l Kürsi ve üç satırlı kabartma mezar kitabesi vardır.(Kitabe ilgili bölümde verilmiştir.)
Türbe içerisindeki diğer sandukalardan birisi torunu Selçuk Hatun’a aittir. Selçuk Hatun 1284 yılında ölmüştür. Diğer mezarın ise üzerinde herhangi bir kitabe bulunamadığından tespit yapılamamıştır.
Üçboyutlu Özellik: Kare oturtmalık üzerinde yükselen kümbet duvarlarını altta önce düz sonra yuvarlak bir kaval silme çevrelemektedir. Üzerinde Ayetel Kürsi yazılı bir ayet kuşağı tüm duvarları dolanmaktadır. Kümbetin duvarları birbirini kademeli olarak takip eden ikişer adet teğet kemerli derin nişlere sahiptir. Nişlerden kuzey ve güney cephe dışında üstte ikiz kemerli pencereler görülmektedir. Yapı piramidal bir külahla örtülmüştür. Kümbet’in sekiz kenarına da üzerleri bezemeli birer bitişik sütun yerleştirilmiştir.
Huand Medresesinin ana eyvanının sağında yer alan bir merdivenden Kümbetin üst katına çıkılır.
Malzeme: Kümbetin duvarları moloz taş dolgulu kesme taş ile yapılmıştır. Oldukça özenli bir işçilik sergilenmiştir. Yapının ikiz kemerli pencerelerinde ise beyaz mermer devşirme sütunçeler kullanılmıştır.
Süsleme: Yapının cephelerinde ve mihrapta süsleme özellikleri görülmektedir. Kümbetin cephelerinde geometrik ve bitkisel süslemeler bulunmaktadır. Güneydoğu ve doğu cephesinde ise bitkisel ve geometrik süslemeler beraber kullanılmışlardır.
Mihrap kısmında ise geometrik süslemeler görülmektedir. Dış bordürde kazıma tekniği ile yapılmış ince şeritler vardır. Köşelerde geometrik geçmeler ajur şeklinde oyulmuştur. Mihrap nişinde ise sekiz kolu yıldızlardan oluşan bir geometrik düzen oluşturulmuştur.
Tarihlendirme:
Değerlendirme: Yapı mimari özellikleri ve konumlanması açısından anıtsal Selçuklu mezar yapılarından biri olarak nitelendirilebilinir.
Kaynakça: - KURU, A.Ç., Kayseri’de Türk Devri Mimarisi,İlköz Matbaası, Ankara, 1999.
- TUNCER, O.C., Anadolu Kümbetleri-1-Selçuk Dönemi, Ankara, 1986.