Yerin adı: Konya ili Beyşehir ilçesi, Beyşehir Gölü’ndeki en büyük ve günümüzde tek yerleşim olan Mada Adası (Mada’nın Kilise Adası / Kazak Adası)’ndadır.
Yapım Tarihi: Yapım tarihi bilinmemektedir.
Kitabe: Kitabesi bulunamamıştır.
Vakfiye: Vakfiyesi bulunamamıştır.
Kurucu: Banisi bilinmemektedir.
Sanatçı:
Onarım Durumu: İkinci kat duvarlarının bir bölümü mevcut yapının batı cephesi kısmen yıkık durumdadır. Yapı günümüzde depo olarak kullanılmaktadır.
Plan: Kuzeydoğu – güneybatı doğrultulu, toplamda 9.45 x 9.97m. ölçülerinde kareye yakın bir plana sahip yapı kalıntısı 3 mekandan oluşmaktadır. Batıda dikdörtgen asıl bölüm ve onun doğusunda iki mekan yer almaktadır. Yapı iki katlıdır.
Alt katta sivri beşik tonozla örtülü dikdörtgen asıl mekanın güneyinde bu mekana bir kapı ile bağlanan bir oda yer almaktadır. Yapının bu iki bölümüyle oluşan L plan yapının üst katında da tekrarlanmaktadır. Bu odanın batısında yer alan 5.10 x 4.15m. boyutlarındaki dikdörtgen bölüm mevcut yapının güneyine bir duvarın eklenmesiyle sonradan yapılmıştır. Mevcut yapı kalıntısının 1.50m. yükseklikteki seviyesinde batı cephesi hariç bütün yapıyı dolaşan bir hatıl yuvası vardır. Alt kata oranla duvarları ince olan üst kata çıkan merdivenler günümüzde mevcut değildir. Yapının kapısının beşik tonozlu mekanın güney köşesinde yer alması üst kat merdivenlerinin bu duvarın kuzeyinde olduğunu düşündürmektedir. Tonozlu mekanın güney duvarında sonradan eklenen bölüme bakan bir mazgal pencere bulunmaktadır.
Üçboyutlu Özellik: Yapının cepheleri bir özellik göstermemektedir. Batı cephesinde kapı yer almaktadır. Kuzey duvarının ortasında bir mazgal pencere vardır. Doğu cephesinde ise farklı kotlarda iki adet mazgal pencere bulunmaktadır. Güney cephede de köşedeki mekana ait bir mazgal pencere vardır.
Malzeme: Kaba yontu taş kullanılarak yığma duvar tekniğiyle inşa edilmiştir.
Süsleme:
Tarihlendirme:
Değerlendirme: Bu yapı kalıntısı haricinde adada başka bir yapı kalıntısı bulunmamaktadır. Ancak yapı 30.00m. batısında 1.10m. yüksekliğindeki bir çevre duvarıyla sınırlanmaktadır. Bu duvardan kalan temel izleri duvarın bütün adayı çevrelediğini göstermektedir.
Tonozlu asıl mekanın bölgedeki benzerine Kız Kalesin’de rastlanmaktadır. Kız kalesindeki bu mekanlar Selçuklu öncesine aittir. Mada adasındaki bu yapının da daha erken bir döneme ait olması muhtemeldir. Olasılıkla Bizans dönemine ait bir yapı Selçuklular döneminde ilavelerle genişletilerek yeniden kullanılmıştır. Adadaki 13.yüzyıl Selçuklu sıraltı çini ve sırlı-sırsız keramik parçaları da adadaki Selçuklu yerleşimini göstermektedir.
Eyüboğlu, genel olarak Beyşehir’i anlattığı yayınında Türk öncesi dönemde sadece ismi geçen Mada bazilikası olarak adlandırdığı yapının bu yapımı yoksa günümüzde mevcut olmayan bir yapı kalıntısı mı olduğunu belirlemek zordur.
Kaynakça: Alptekin Yavaş, Ortaçağ Konut Mimarisi Üzerine Bir Araştırma: Anadolu Selçuklu Köşkleri, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sanat Tarihi Anabilim Dalı Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara 2000, 160–165, Levha 23-24.
Bilal Eyüboğlu, Dünden Bugüne Beyşehir, Beyşehir 1979.