PİR ESAD TÜRBESİ

Yerin adı: Konya’da Pîr Esad Mahallesindedir.

Yapım Tarihi: 662 H. / 1263 M. yılında yaptırılmıştır.

Kitabe: Arapça bir kitabesi bulunmaktadır.

Vakfiye: Yapı hakkında iki vakfiye bulunmaktadır. İlk vakfiye 844 yılı Muharrem ayında düzenlenmiştir. Vakfiye de zaviyenin Pir Esad tarafından yaptırıldığı açıklanmaktadır. İkinci vakfiye 882 yılı Ramazan ayına tarihlenmektedir. Vâkıfı Karaman Kazaskeri Karamanlı Muhsin-zâde Mehmet oğlu İbrahim Paşa’dır.

Kurucu: Göçeroğlu’da denilen kurucu Pir Esad hakkında sandukasındaki kitabeden başka bilgi veren kaynak yoktur. IV. Rüknettin Kılıç Arslan zamanında vefat eden Selçuklu Şeyhlerinden biridir.

Sanatçı: Sanatçısı bilinmemektedir.

Onarım Durumu: Zaviyesi bugün mevcut değildir. Türbe kısmı ayaktadır. Türbenin güneyinde bulunan mescid ibadete açıktır.

Plan: Kare planlı ve tuğla örgülü bir yapıdır. Türbenin içerisinde alçı ile yapılmış bir cüz rafı vardır. Orta kısımdaki beyaz sıvalı ve üstü hörgüçlü basit bir sanduka bulunmaktadır. Sandukanın baş tarafındaki mermerde bir kitabe bulunmaktadır. Sandukanın sol kısmında ayakucuna doğru tahtadan küçük bir sanduka vardır.

Üçboyutlu Özellik: Türbe moloz taş ve tuğla ile örülmüş bir cepheye sahiptir. Eski anlatımlarda türbenin önünde açık üstü kara örtülü bir revak varken günümüzde yalnız yapının kendisi görülmektedir. Türbenin üst taraflarında birer küçük pencere, alt bölümde ise iki büyük pencere bulunmaktadır.

Malzeme :Türbe moloz taş ve tuğla kullanılarak yapılmıştır. Türbenin konumlandığı yerde devşirme malzemeler görülmektedir.

Süsleme: Hiçbir yerde çini izi olmamasına rağmen eskiden türbe ve sandukanın çini bezemeli olduğu düşünülmektedir.

Tarihlendirme: 1896 yılından sonraki Şer’iyye kayıtlarında artık zaviyeden bahsedilmemektedir. Yapı “Pir Esad Vakfı” olarak tanımlanmaktadır. Zaviye ya yıkılmış ya da görev yapamaz durumdadır. Bazı kaynaklarda yapı Karaman dönemi’ne tarihlendirilmiştir.

Değerlendirme: Zaman içerisinde büyük değişimler geçirerek günümüze gelebilmiştir.

Kaynakça: ATÇEKEN, Zeki, Konya’daki Selçuklu Yapılarının Osmanlı Devrinde Bakımı ve Kullanması, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara,1998.
KONYALI, İbrahim Hakkı, Abideleri ve Kitabeler ile Konya Tarihi, Konya 1964.
 

Galeri