Yerin adı: Konya Alâeddin Tepesi’nin güneyinde kendi adını verdiği Şeker Fürûş Mahallesinde, Mümin Hatun Sokağındadır.
Yapım Tarihi: Şeker Fürûş diye meşhur Hasan bin Şaban tarafından 617 H/1220 M yılında yaptırılmıştır.
Kitabe: Selçuklu sülüsü ile mermere yazılmış Arapça bir kitabesi vardır. Kitabe bugün Konya müzesinde 903 no’lu döküm ile kayda alınmıştır.
Vakfiye: Şeker Fürûş Mescidinin vakfiyesi bulunmamıştır.
Kurucu: Yapının banisi Şeker Fürûş Şaban oğlu Hasan’dır.
Sanatçı: Yapının sanatçılarıyla ilgili herhangi bir bilgi mevcut değildir.
Onarım Durumu: Mescidin 1087 H./1676 yılında Şehriyarı Mustafa Paşa tarafından önemli tadilat geçirdiği bilinmektedir. Daha sonra 1923 yılında bir onarım geçirmiştir. 1961 yılında Konya Eski Eserleri Sevenler Derneği ve mütevellilerin de yardımıyla onarılmış ve ibadete açık tutulmuştur. Yapı son yıllarda özellikle iç mekanda onarım görmüştür.
Plan: Kare planlı tek kubbeli Mescid tipindedir. Sade bir mihrab ile basık kemerli bir kapısı bulunmaktadır.
Üçboyutlu Özellik: Kitabesinin iki yanında birer mavi çini bulunduğu bilinmekteyken günümüzde çinilerden eser yoktur. Mescid duvarlarının alt kısmı muntazam olmayan kesme taşlarla, üstleri ve kubbesi ise tuğla ile bitirilmiştir. Kapının sağında bir pencere diğer üç tarafında ise yarıklar halinde üç pencere vardır. Kapıda yoğun çini izleri görülür fakat kondisyonları iyi değildir. Yapının orijinal ve bugünkü girişinin iki yanında devşirme malzeme kullanılmıştır.
Mescidin batısında geniş avluda içinde kimlerin yattığı bilinmeyen tonozlu mezar mahzeni bulunmaktadır.
Malzeme: Kesme taş ve tuğla kullanılmış. Batı cephesinde kesme taştan tuğlaya geçişte ve dokuz tuğla sırasından sonra ahşap hatıl yer alır. Yapıda devşirme malzeme de kullanılmıştır.
Süsleme: Yapının mihrabı, duvarları ve basık kemerli kapısının yan sövelerinin önceleri mozaik çinilerle kaplı olduğunun izleri mevcuttur. Fakat hiçbiri günümüze ulaşamamıştır. Kubbesinin üstünde tuğla süsler bulunmaktadır.
Tarihlendirme: Mescidin orijinal kitabesi Konya müzesindedir. 1923 yılında yapılan onarımdan sonra kapının üzerine üç satırlık bir kitabe konulmuştur. Konya Şer’iyye Sicil defterlerinde herhangi bir kayıt bulunmamıştır.
Değerlendirme: Kesme taş ve tuğla kullanılarak inşa edilen kare planlı geleneksel bir Mescid tipidir. Orjinalinde bir hayli ihtişamlı olduğu düşünülen yapı günümüzde ibadete açıktır.
Kaynakça: ATÇEKEN, Zeki, Konya’daki Selçuklu Yapılarının Osmanlı Devrinde Bakımı veKullanılması, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara,1998.
AKTAŞ, Azize, Konyada’ki Anadolu Selçuklu dönemi Yapılarında Malzeme ve Teknik, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üni. Sos. Bilm. Ens. Ankara,1988.
KONYALI, İbrahim Hakkı, Abideleri ve Kitabeler ile Konya Tarihi, Konya 1964.
YASA,Azize, Anadolu Selçuklularında Türk İslam Şehri Olarak Konya(3 cilt), Yayınlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üni. Sos. Bilm. Ens. Ankara,1996,