SUGÖZÜ KÖŞKÜ

Yerin adı: Yapı Alanya’nın Sugözü mahallesinde yer alır.

Yapım Tarihi: 13. yüzyıl.

Kitabe: Yapıya ait herhangi bir kitabe günümüze ulaşmamıştır.

Vakfiye: Yapıya ait vakfiye bulunamamıştır.

Kurucu: Bilinmiyor.

Sanatçı: Bilinmiyor.

Onarım Durumu: Günümüzde çok da iyi durumda olmayan yapının üstüne yeni bir kat ilave edilmiştir. Ayrıca köşkün güneybatı köşesinden itibaren yükselen ve üst kata ulaşımı sağlayan merdivenin eklenmesi ile bu cephenin büyük bir kısmı merdiven tarafından gizlenmiştir.

Plan: Doğu-batı doğrultusunda uzanan enine dikdörtgen bir plana sahip yapı, birbirine bir kapı açıklığı ile bağlanan iki mekân biriminden oluşmaktadır. Güney cephede yer alan kapı açıklığı ile köşke geçiş sağlanmaktadır. Bu açıklık ile doğu-batı doğrultusunda uzanan mekâna geçilir. Bu mekânın doğusunda bulunan açıklıkla da kuzey-güney doğrultusunda uzanan ikinci mekân birimine geçilir.

Köşkün iç mekânından günümüze çok fazla detay kalmamıştır. Orijinal döşemesinin yerine günümüzde ince bir kum tabakası ile kaplıdır. Güney cephede yer alan giriş açıklığından girilen mekânın; kuzey, güney ve batı duvarında yan yana dizilmiş nişler yer alır. Doğudaki mekânın duvarları da oldukça sadedir. Bu mekânın kuzeydoğu köşesinde bir mazgal pencere yer alır.

Üçboyutlu Özellik: Güney cephede düz bir cepheye sahip yapının kuzey cephesinde ise ikinci mekân birimi bu yönde dışa taşmaktadır. Cephelerde görülen devşirme malzeme ve bazı bezeme unsurları dışında kayda değer bir detay bulunmamaktadır.

Malzeme: Yapının köşe noktalarında kesme taş diğer kesimlerinde moloz taş kullanılmıştır. Diğer taraftan tuğla malzemeye bazı yüzeylerde yer verilmiştir

Süsleme: Köşkün cephelerinde zig-zag motifli fresk süslemeye yer verilmiştir. Yapının kuzey ve batı cephelerinde görülen süsleme beyaz ve kırmızı renkler gerçekleştirilmiş olup, zig-zag’ların dış konturları sıva üzerine çizilerek içleri boyanmıştır. Cephedeki süslemelerin dışında köşkün ilk giriş mekanında bulunan nişlerin içinde tam olarak anlaşılmayan bazı bitkisel bezemeye yer verilmiştir.

Tarihlendirme: Kitabesi bulunmayan yapının tarihlendirilmesinde köşkün sahip olduğu inşa tekniğinin yanı sıra köşke yaklaşık 25 m mesafede bulunan ve halk arasında hamam olarak bilinen iki yapının içinde 13. yüzyıla ait çini parçasının çıkması yapının tarihlendirilmesini kolaylaştırmaktadır.

Değerlendirme: Günümüzde farklı bir kullanıma sahip yapının durumu çok iyi olmasa da köşkün sahip olduğu süsleme programından bazı izlerin günümüze ulaşması oldukça önemlidir. Alanya civarında bazı köşklerin ikinci bir kata sahip oldukları göz önüne alındığında Sugözü Köşkü’nün ikinci bir kata sahip olduğu günümüzdeki durumundan anlaşılamaz. Ayrıca köşke yaklaşık 25 m uzaklıkta yer alan ve benzer süsleme programı ve inşa malzemesine sahip, halk arasında hamam olarak geçen yapının Sugözü köşkü ile bağlantılı olduğu anlaşılmaktadır.

Kaynakça: KARAMUT, İsmail-TÜRKMEN, Seher ve Diğerleri; Kültür Envanteri (Alanya), T.C. Antalya Valiliği, Antalya, 2003.
REDFORD, Scott; Anadolu Selçuklu Bahçeleri, (çev: Serdar Alper), Eren Yay., İstanbul, 2008.
YAVAŞ, Alptekin; Ortaçağ Konut Mimarisi Üzerine Bir Araştırma: Anadolu Selçuklu Köşkleri (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 2000.

Galeri