Yerin adı: Meram’da, Hacı Hasbey Camii’nin batısındadır.
Yapım Tarihi: İnşa kitabesi olmayan yapı 13.yy’ın ilk yarısına tarihlenir.
Kitabe: Kitabesi bulunamamıştır
Vakfiye: Vakfiyesi bulunamamıştır.
Kurucu: Kitabesi bulunamadığından banisi bilinmemektedir.
Sanatçı: Sanatçısı bilinmemektedir.
Onarım Durumu: Tavus Baba Türbesi 1905 yılında Konyalı bir hayırsever tarafından onarılmıştır.Yapı yakın zamanda tekrar bir onarım geçirmiştir ve ziyarete açıktır.
Plan: Dikdörtgen planlı, tonoz örtülü bir türbedir.
Türbenin tuğla olan içyapısında tuğla ile yapılmış ve horosan harçla sıvanmış bir sanduka vardır. Cenazeliğin zemini orijinal tuğla döşelidir. Manastır tonozla örtülü olup sağında bir penceresi açılır.
Üçboyutlu Özellik: Tavus Baba Türbesinden günümüze alt kat gelebilmiştir. Cenazeliğin kapısı, doğu kenarı ortasında tertip edilmiş olup, girişi rahatlatmak amacıyla büyütülmüş ve orijinal hali kaybolmuştur. Günümüze tadilat görerek ulaşabilen mescide bitişik türbe tekrar meydana çıkarılmıştır.
Malzeme: Cephelerde örgü malzemesi olarak moloz taş ile birlikte yer yer tuğla kullanılmıştır.
Süsleme: Yapı bugünkü durumunda herhangi bir süsleme unsuru taşımamaktadır.
Tarihlendirme: Türbe de yatan kişinin Hz. Mevlana’nın müridesi olan Tavus-ı Cengi adında bir kadın olduğu rivayet edilmektedir. Ayrıca İsmail ibn-i Seyyid Mehmet Şerif ibn-i İbrahim’in 757 H./1356 tarihli Arapça bir risalesinde Selçuk Sultanı I.Alâeddin Keykubâd’ın zamanındaki ulema, şuara zikr olunurken Tavus Babanın ismi Şeyh Tavus-ı Hindi olarak geçmektedir.
Değerlendirme:
Kaynakça: AKTAŞ, Azize, Konyada’ki Anadolu Selçuklu dönemi Yapılarında Malzeme ve Teknik, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üni. Sos. Bilm. Ens. Ankara,1988.
ATÇEKEN, Zeki, Konya’daki Selçuklu Yapılarının Osmanlı Devrinde Bakımı ve Kullanılması, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara,1998.
KONYALI, İbrahim Hakkı, Abideleri ve Kitabeler ile Konya Tarihi, Konya 1964.
ÖNKAL, Hakkı, Anadolu Selçuklu Türbeleri, Atatürk Kültür Merkezi Yay., Sayı:91,
Ankara, 1996.
YASA,Azize, Anadolu Selçuklularında Türk İslam Şehri Olarak Konya(3 cilt),
Yayınlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üni. Sos. Bilm. Ens. Ankara,1996,