TEKGÖZ KÖPRÜSÜ

Yerin adı: Kayseri-Ankara yolunda Kızılırmak üzerine yapılan eser, Kayseri’nin yaklaşık 30 km kuzeybatısındadır. Köprü açılan yeni yoldan sonra eksi güzargah üzerinde kalmıştır.

Yapım Tarihi: 599/1203

Kitabe: Köprünün ana kemer açıklığı ile boşaltma kemeri arasında bulunan sel yaranın üst kısmında bulunan kitabe, mermer üzerine Arapça dört satır halinde yazılmıştır.

Vakfiye: Vakfiyesi bulunamamıştır.

Kurucu: Kitabeden öğrenildiğine göre eserin banisi Kayserili Hüseyin oğlu Zeynü’d-Dîn Hacı Alişîr’dir.

Sanatçı: Bilinmiyor.

Onarım Durumu: Köprünün üzerinde herhangi bir onarım kitabesi olmasa da tempan yüzeylerindeki farklı duvar dokusu yapının geçirmiş olduğu onarımlara işaret etmektedir. Karayolları tarafından birkaç defa onarılan köprünün tabliyesi asfalt ile döşenmiş ve trafiğe açık olduğu dönemde korkuluklar, sürücülerin dikkatini çekmek için siyah ve beyaza boynamış fakat daha sonraki onarımda boyalar temizlenmiştir. Günümüzde de iyi durumda olan yapı güzargahın değişmesi ile araç trafiğinde kullanılmaz.

Plan: Nehir üzerinde doğru uzanan bir tabliyeye sahip yapının menbağ tarafında üçgen kesitli sel yaranları bulunmaktadır. Mansıp tarafında da dairesel kesitli topukları bulunur.

Üçboyutlu Özellik: Sivri kemerli ana kemer açıklığı ve yuvarlak kemerli boşaltma kemeri olan yapı hafif meğilli bir tabliyeye sahiptir. Tempan yüzeyinden korkuluklara geçiş ince bir kornişle belirtilmiştir. Yapının kitabesi haricinde tempan yüzeylerinde dikkat çeken başka bir unsur bulunmaz.

Malzeme: Moloz taş örgüsü orijinalinde kesme taşla kaplı olan yapının geçirdiği onarımlar nedeniyle günümüzde duvar dokusu farklılık gösterir. Mermer malzeme sadece kitabede kullanılmıştır.

Süsleme: Yapıda herhangi bir süsleme unsuruna rastlanmaz.

Tarihlendirme: Yapının kesin inşa tarihi, kitabesinden öğrenilmektedir.

Değerlendirme: Kızılırmak üzerinde tek ana kemerden ve küçük boyutlu boşaltma kemerinden ibaret köprünün taşıdığı kitabe sayesinde Anadolu Selçuklularına ait olduğu öğrenilmektedir. Köprünün mimari kurgusu Anadolu Selçuklu köprülerinin tipik bir örneğidir.

Kaynakça: ÇULPAN, Cevdet; TÜRK TAŞ KÖPRÜLERİ Ortaçağdan Osmanlı Devri Sonuna Kadar, TTK, Ankara, 2002.
İŞMEN, İsmail; İnsanlar ve Köprüler, Türkiye İş Bankası, İstanbul, 1972.